Qasos. 5-qism.

     —Sulton, yigitlar huzuringga kirishni xohlashyabdi.
     Sulton hayron bo'lib, soatiga qaradi. Ish vaqti tugagan, allaqachon tarqalib bo'lgan bo'lishlari kerak edi bu vaqtda.
     —Tinchlikmikan? Kiraverishsin.
     Mardon bosh 4-5nafar yigit ichkariga kirishdi.
     —Tinchlikmi, Mardon? Nima bo'ldi, biror muammo bormi?
     —Tinchlik, aka. Bir narsani o'ylab o'yimizga yetolmayabmiz. Xurmatsizlik bo'lsa ham o'zingizdan bilishni xohladik.
     —Nega xurmatsizlik bo'larkan? Aka-uka emasmizmi? Nimani o'ylayabsizlar, bemalol gapiraveringlar.
     Mardon bir muddat tin olib aytadigan gaplarini xayoliga jamlab oldi-da, so'z boshladi.
     —Sulton aka, bilasiz, biz sizga har doim sodiq bo'lib kelganmiz, bizni og'ir kunlarimizda ish bilan ta'minlagansiz. Sizni akamizdek ko'ramiz. Shunday ekan, ukalaringizning odobdizliklarini to'g'ri tushunib, kechirasiz, degan umiddamiz.
     —Boshingni tik tut, Mardon. Hafagarchilik ham yo'q, odobsizlik ham. Bemalol davom etaver.
     —Aka, mana, Nozim akamlarning qasolarini oldik, ularning qotillarini yo'q qildik. Shunga ham 1haftadan oshdi. So'raydiganim, biz endi nima qilamiz? Bizning yo'limiz qaysi? Asosiy, yagona dushmanimizni yengdik. Endi-chi?
     Sulton o'ylanib, biroz jim turdi, keyin ularga tushuntira boshladi.
     —Ukalarim, nahotki, siz o'zingizni, hammamizni kichkina odam deb o'ylagan bo'lsangiz? Nahotki, bu ishlarga Nozimning qasosini olish uchungina kirdik, deb o'ylasangiz? To'g'ri, yashirmayman, Nozimning xunini olmasam bo'lmasdi. Uddalagandan keyin biroz xotirjam bo'lganim ham rost. Lekin bu ishlardan asosiy maqsadimiz Nozim uchungina emas, umuman, nohaq zulmga uchragan, nohaq qoni to'kilgan har bir vatandoshimiz uchun qasos olish edi! Nozim mening akamdek bo'lsa-da, uning o'rnida boshqa inson bo'lganida ham shu ishlarni qilardim. Endi bundan buyog'iga bizning ishimiz qiyinlashib, dushmanlarimiz ko'payib boraveradi. Oldin bizga katta dushmandek ko'ringan o'sha Shef deganlari ham aslida mayda chuvalchang ekanligini ko'rmadingizmi? Endi uni xo'rak qilib qarmoq tashlagan kattaroq ovchi bizga dushman bo'ldi. Unutmang, bizning o'zimiz uchun belgilab olgan yo'limiz bitta: Millatni, Vatanni har qanday qora kuchlardan himoya qilish va bu yo'ldan hech qachon bir qadam ham og'ilmaydi!
     Sulton shularni aytib, yigitlarga birma-bir qarab chiqdi.
     —Sulton aka, bizni kechiring, o'sha kungi mahkama operatsiyasini qilayotganda, militsiya nomidan ish qilayotganda ko'nglimizdan o'tgan shubha-yu gumonlar uchun kechiring!
     —Mana, tanlagan yo'limizni bilib oldinglar. Bundan keyingi shubhalar kechirilmaydi. Endi esa, uyingizga boring. Ertagacha!
     Yigitlar ketgach, Murod Sultonning qarshisiga kelib o'tirdi. Stakanga suv quyib, bir ho'plab olib Sultonga qaradi.
     —Bundan buyog'iga kechalari qo'riqchi qo'yishni yo'lga qo'ysak bo'larmidi? Har holda, endi oldingidek hammaga do'st emasmiz.
     —To'g'ri aytasan. Ertagayoq shuni tashkillashtir. Bugun mayli, yigitlarni ortga qaytarmay qo'ya qolaylik.
     —Bo'pti, unda men ham ketdim. Sen ham endi bu yerda tunashlarni yig'ishtirsang bo'lardi. Ketdik, uyinga tashlab qo'yaman.
     —Qo'yaver, chala qolgan ishlarim bor, o'shani bitiray, bo'lmasa, uyga borganim bilan ko'zimga uyqu kelmaydi baribir. Sen boraver, ertagacha.
     —O'zing bilasan. Mayli, ertagacha.
     Murod ketgach, Sulton xonalarga kirib, birma-bir aylanib chiqa boshladi. Eng oxirgi xonani ko'zdan kechirib chiqqan ham ediki, yo'lakdan nimaningdir chirsillagan ovozi eshitildi. Sulton tezda ovoz kelgan tarafga qaradi. Kimningdir sharpasi lip etib yo'lakdagi devorga biqinib oldi. U taraf qorong'u bo'lgani uchun faqat sharpa, u ham g'ira-shira ko'rinardi. Sulton belidan to'pponchasini chiqarib o'qladi va sekin o'sha tarafga yura boshladi. Negadir sharpa heh qayerga qochmas, go'yoki, Sultonni ko'rmayotgandek edi. Oralarida atigi bir necha qadam masofa qolganda orqadan, hovlining bu boshidan yana boyagidek chirsillagan tovush chiqdi. Aftidan, uning e'tiborini tortish uchun atayin allaqanday temir buyumni yerga tushirib yuborishardi. Sulton bu yerda qandaydir tuzoq borligini tushunib, o'sha tarafga o'q uzmoqchi bo'ldi. Nishonga olib, endigina tepkini bosmoqchi bo'lgandi, yonginasidagi boyagi notanish kimsa "Qurolingni tushir!", deb qoldi. Sulton qurolini u tarafga qaratdi.
     —Kimsan? Nima istab kelding makonimga?
     —Qurolni tushir. Senga ziyon yetkazishni xohlasak, quroling ham yordam bermaydi.
     Notanish kimsa shunday deb, qorong'ulik qa'ridan chiqib keldi.
     —Men bir mehmonman, mehmonni qurol bilan qarshi oladilarmi?!
     U shunday do'stona bir ohangda gapirdiki, Sulton beixtiyor to'pponchani tushirib, beliga joylab oldi.
     —Kimsan?
     —Bizni tanimaysan. Lekin bizning kattamiz seni tanishni xohlayabdi. Biz bir elchimiz.
     —Kattang kim? Nega meni tanigisi kelib qoldi?
     —Sen bizga tegishli bo'lgan odamni o'ldirding. Bizning buyrug'imiz bilan o'lgan odam uchun xun olding. Aslida, seni Sharifning ortidan tushganingdayoq yakson qilmoqchi edik. Kattamiz oxirigacha kuzatishni istadi. Sharifni qo'lga olish uchun amalga oshirgan operatsiyang sening biz bilan ishlashga loyiq ekanligingni ko'rsatdi.
     —Nozimni nega o'ldirtirdilaring?!
     —O'zi yashashni istamadi. Biz unga qayta-qayta imkon berdik. U hech biriga hatto, qarab ham qo'ymadi. Eski gaplarni unut. Biz sening odamingni o'ldirdik, sen esa bizning. Bizningcha, oramizda qarzdorlik qolmadi.
     —Nima istaysan?
     —Ko'p narsa emas. Shunchaki, bu yerlarning eng kattasi tarafda bo'l, deyabmiz.
     —Hech qachon zulmga sherik bo'lmayman! O'sha kattangga ham yetkaz, qo'lidan kelsa, jonimni olsin, ammo hech qachon bu maqsadiga yetolmaydi!
     —Axmoq ekansan! Sen bizga hech kim emassan. Sendek mard yigitning behuda o'lib ketishini istamagandik. Nachora, xohish o'zingda. Omon bo'l!
     U shunday deb, xotirjam qadamlar bilan yurib, asosiy darvozadan chiqib ketdi. Sultin hayron qolgani, u ketishi bilan uch yigit hovlining turli burchaklaridan chiqib, notanish kimsaning ortidan chiqib ketishdi.
     "Bular kim ekan? Shunchalik kuchlimi? Zo'r bo'lsa, o'ziga. Biz hech kimdan qo'rqmaymiz!"
     Sulton shularni o'ylab, telefonda Murodga  tezda ofisga yetib kelishini tayinladi. O'zi xonasiga kirib uni kuta boshladi. O'n-o'n besh daqiqalar chamasi vaqt o'tgach, xonaga Murod to'pponchasini qo'lida ushlagan holda kirib keldi. Sultonni ko'rib, "xudoga shukr", dedi-da, ro'parasiga o'tirdi.
     —Bu yerda nima bo'ldi? Hovlidan ikkita o'q topdim? Bizning o'qlardan emas. Kim keldi?
     —O'q ekanmi? Sezgandim o'zim ham.
     Sulton bo'lib o'tgan voqealarni unga so'zlab berdi. Murod uni tinglarkan, qoshlari chimirilib, yuzi jiddiy tortib borardi.
     —Ko'rinishi esingda bo'lsa, ayt, uni topaylik. Manzilini aniqlaylik.
     —Yo'q, menimcha, ular o'zlari birinchi xamlani boshlashadi. Agar allaqachon boshlab bo'lishgan bo'lmasa.
     —Lekin bunday qo'l qovushtirib kutolmaymiz-ku?!
     —Ko'p kutmasak kerak. Sen shoshilma, oldin ular qilgan ishni ko'raylik, kuchlariga baho beraylik. Barcha yigitlarni to'pla. Yaxshilab tayinla, ehtiyot bo'lishsin. Boya aytgan qo'riqchilik tizimini ham bugundan kechiktirma. Bugun elchi bo'lib makonimizgacha kirishdi. Dushman bo'lib kirisholmasin.
     Murod Mardonga qo'ng'iroq qilib, hammani to'plashni buyurdi. Hamma yig'ilgach, Mardon xonaga kirdi.
     —Sulton aka, markazdagi do'konimizni bosishibdi. Hech narsa olinmagan lekin hamma narsa yaroqsiz holga keltirilgan. Qo'riqchilikda turgan ikki yigitni o'ldirib ketishibdi. Birining jasadi shu yerda, ikkinchisiniki yo'q. Ammo atrofda qon dog'lari bor.
     Murod sakrab o'rnidan turib ketdi.
     —Ifloslar! Asosiy daromad keladigan yo'limizni buzishibdi!
     Sulton esa, qattiq g'azablanayotgani sezilib tursa-da, ancha o'zini bosib turardi.
     —Qo'riqchilikda kim turgandi?
    —Ali bilan yangi kelgan bir yigit. Aynan Alining jasadi topilmadi.
    —Hech kim shoshma-shosharlik qilib biror muammo orttirmasin. Nima qilishni o'zim aytaman. Ungacha fursat poylaymiz.
     —Ho'p bo'ladi.
     Mardon chiqib ketib, xonada Sulton va Murod ikkovlari qolishdi. Murod asabiylashib xona ichida u yoqdan bu yoqqa yurar, Sulton esa, bir nuqtaga tikilgancha jim o'tirardi.
     —Sen bunday xotirjamligingni ko'rib, battar tutaqib ketyabman! Nega hech nima qilmay kutamiz?! Nega endi makonlarini aniqlab bora olmas ekanmiz?!
     —Seni tushunaman, Murod, lekin meni ham tushun. Men ham hursand emasman. O'z fursatimizni poylamasdan harakat qilsak, yutmaymiz. Birinchi o'qni ular otishsin.
     —Makonimizga hurmatsizlarcha bostirib kirib o'q tashlab ketishdi, asosiy daromad manbaimizni vayron qilishdi, ikki yigitimizni o'ldirishdi, yana qanday o'qni kutyabsan, Sulton?! Hammamizni kelib otishlarinimi?!
     —Ho'p, nima qilishni istaysan? Mayli, bor, makonlarini aniqla! Kerak bo'lsa barcha yigitlarni to'plab makonlarini bos, keyinchi? Bekorga borimizdan ayrilganimiz qoladi. Hammani to'plab borsak ham, ularning kattasining shaxsiy qo'riqchilariga tenglashsak kerak. Murod, ular Shefga o'xshaganlar emas! Ochiq jangda ularga teng kelolmaymiz. Reja bilan ish yuritish, kerak bo'lsa, hiyla ishlatish kerak.
     —Nahotki, birorta ham nozik joylari bo'lmasa?
     —Nozik joy hammada bo'ladi. Eng kuchlilarning nozik joyi ularning kuchliligida bo'ladi.
     —Biror reja o'yladingmi?
     —Ularga kutmagan taraflaridan kichik, davomli zarbalar berish kerak. Hozircha o'ylaganim faqat havfsizlikni ta'minlash. Yigitlar eng asosiy joylarimizda ikki qavatli himoya tizimi hosil qilishsin. Birinchi qavat mahfiy bo'lsin. Ichkariga o'tib ketgan dushmanga orqadan hujum qilishadi.
     Sulton shularni aytib, xayoliga kelgan fikrdan jonlanib ketdi.
     —Menda reja bor!
     —Qanday reja?
     —Murod, sen bilan biz dushman bo'lsak, mening hamma narsamni bilsang, asosiy nuqtamni himoya qilish uchun bor kuchimni o'sha yerga yo'naltirsam, sen nima qilarding?
     —E'tibordan chetda qolgan kichik nuqtalaringdan bosib kelaverardim.
     —Yasha! Ular ham shunday qilishlariga shubha qilmayman. 5ta eng sara yigitlarni olib qol. Qolgan hamma mebel zavodda ikki, kerak bo'lsa, uch qavatli himoya qurib olsin. O'zlarini kuzatayotganini sezishsa, indashmasin. Shunday harakat qilishsinki, hamma kuchimiz o'sha yerga tashlangandek taassurot uyg'onsin.
     —Agar zavodning o'zini bosishsachi?
     —Bunday qilishadi, deb o'ylamayman. Katta ehtimol bilan, shu yerga kelishsa kerak. Biz shu yerda qolamiz. Bu yerdaligimizni sezishmasa bo'lgani.
     Murod "Yaxshi", deb chiqib ketdi. Deyarli barcha yigitlar bir nechta mashinalarda qo'shni tumandagi ularga qarashli mebel zavodga yo'l olishdi. E'tiborni tortish uchun atay Murodning mashinasini qo'riqlab ketishdi. Choyxona ichidagi barcha chiroqlar o'chirildi. Bu yerda yetti kishi: Sulton, Murod hamda besh nafar eng sara yigitlar qolishdi. Ular yashirin orqa eshikdan chiqishdi va choyxona tashqarisidagi bog'ga joylashib olib kuta boshlashdi.
     —Zavoddagilar bilan aloqa ta'minlanganmi?
     —Ha, biror gap bo'lsa xabar berishadi.
     —Yaxshi. Ulardan ko'nglim to'q, o'zimizning ehtiyotimizni qilishimiz kerak.
     —Aynan bugun hujum qilishlarini qayerdan bilasan?
     —Biz ularga dushmanmiz. Ular kabi kuchli, lekin qo'rqoq odamlar dushmanlari bo'lishini hush ko'riahmaydi. Imkon bo'ldi, deguncha xamla qilishadi. Bugun bo'lmasa, ertaga. Ishqilib, shu yerda sezdirmay kutish— yagona choramiz. Zavoddagi yigitlarga ayt, har yarim soatda vaziyatdan xabardor qilib turishsin.
     Ular shu zaylda dushmanni kuta boshladilar. Vaqt o'tishi nihoyatda qiyinlashib borardi. O'tayotgan har soniya vaqt ularni, garchi, sir boy bermasalarda, umidsizlik sari yaqinlashtirardi. 3-4soatlardan keyin asta tong yorishib kelaboshladi. Murod Sultonga savol nigohi bilan qaradi.
     —Kun yorug'ida qolish— mantiqsizlikning o'zginasi. Ichkariga kiramiz. Rejamiz hali o'zgarmadi, sezdirmay kiringlar.
     Ular birin-ketin yashirin eshik orqali ichkariga kira boshlashdi. Sulton va Murod ofisga, qolganlar boshqa xonaga kirishdi. Bog'dan oxiri kirgan yigit Sultonning huzuriga kirdi.
     —Sulton aka, ichkariga kirayotganimizda qandaydir sharpani sezdim. Adashmasam, bog' ichiga kirib ketdi.
     —Nega darrov aytmading?
     —Adashayotgan bo'lishim ham mumkin edi. Qolaversa, ularni cho'chitib yuborish bizga foyda bo'lmasa kerak, deb o'yladim.
     —Nimaning hisobiga bunday ishonch bilan gapiryabsan? Balki ko'rganingni ham bilib, allaqachon rejamizni kattasiga yetqazgandir?
     —Bunday deb o'ylamayman. Menimcha, rejamizdan avvaldan xabardor bo'lishgan. Bular esa, aftidan, ertaga tunda yana boqqa kirganimizda bizni yo'q qilishmoqchi. Bog' ichiga kirib ketishdi, qo'llarida yegulik solingan xalta bor edi.
     —Bu ifloslar qayerdan bilishdi ekan rejamizni? Sen chiqaver, birozdan keyin yangi rejani eshitasizlar.
     Sulton shu lahzada katta mas'uliyatli ish ustida turganini his qildi. Kichik bir xato ham bu yerdagi hammaning jonini xatarga qo'yishini o'ylardi.
     —Nima qilamiz? Bog' ichiga yurish qilamizmi?
     —Yo'q, ularga rejalarini amalga oshirishlari uchun kichik imkon beramiz. Ko'ramiz, eplasharmikin. Ertaga tunda huddi bugungidek bog' ichiga kiramiz. Farqi— bu safar dushman yashirinib yotgan bog'ga. Shundan kelib chiqib, ehtiyotkorlikni oshirish kerak. Bog' ichiga kirganda katta-kichik yo'q— har birimiz birinchi o'lja bo'lishimiz mumkin. Birortamizga hujum bo'lishi bilan belgi beramiz, hamma o'sha yerga yordamga boradi. Yigitlarga ham rejani o'zim tushuntiraman.
     Sulton Murodga qo'shilib, hovliga chiqdi. Yigitlarga birma bir qarab chiqib, rejani tushuntira boshladi. U shunday ohangda gapirardiki, tinglayotganlarda ham o'ziga ishonch hissi oshib borardi. Bugun tunda bo'ladigan urushda yutib chiqish endi nafaqat Sulton va Murod, balki, bu yerdagi har bir yigitning asosiy maqsadiga aylandi...